روحانی در راه احمدی‌نژاد؛چه کسانی مانع طرح سئوال از رئیس‌جمهور هستند؟!

به گزارش خزر، این روزها طرح مهمی در پارلمان از سوی برخی نمایندگان دنبال می شود، طرحی برای سئوال از «حسن روحانی» رئیس جمهور در خصوص مسائل و موضوعات مهمی نظیر مشکلات کشور از جمله درباره مسائل اقتصادی، معوقات بانکی، قیمت ارز و همچنین مشکلات موسسات مالی و اعتباری غیر مجاز که بخشی از موضوع مورد گفت و گوی سران سه قوا در جلسه روسای قوا هم بوده است، دنبال می شود.

مطابق با اصل 88 قانون اساسي جمهوری اسلامی ایران، هرگاه حداقل يک چهارم کل نمايندگان مجلس شوراي اسلامي از رييس جمهور و يا هر يک از نمايندگان از وزير، درباره يکي از وظايف آنان سوال کنند، رييس جمهور يا وزير موظف است در مجلس حاضر شود و به سوال جواب دهد و اين جواب نبايد در مورد رييس جمهور بيش از يک ماه و در مورد وزير بيش از ده روز به تأخير افتاد مگر با عذر موجه به تشخيص مجلس شوراي اسلامي.

بر اساس مواد 196 و 197 آيين نامه داخلي مجلس که به این موضوع اشاره دارد: «بر اساس اصل هشتاد و هشتم قانون اساسى، در صورتي که حداقل يک چهارم کل نمايندگان بخواهند درباره يکى از وظايف رئيس جمهور سؤال کنند، بايد سؤال خود را به‏طور صريح و روشن و مختصر همگى امضاء و به رئيس مجلس تسليم نمايند. رئيس مجلس موضوع را در اسرع وقت به کميسيون تخصصى ارجاع مى‏نمايد. کميسيون موظف است حداکثر ظرف يک هفته با حضور نماينده معرفى شده رئيس جمهور و نماينده منتخب سؤال‏کنندگان تشکيل جلسه دهد. در اين جلسه، نماينده رئيس جمهور پاسخ مقتضى را از طرف رئيس جمهور ارائه خواهد نمود تا به نمايندگان سؤال کننده گزارش شود.»

شرایط پس از طرح سئوال اینگونه است که اگر پاسخ رئيس جمهور در کميسيون تخصصي پيگيري کننده سوال، قانع کننده باشد؛ اصلاً اين سوال و موضوع به صحن علني مجلس نمي آيد. اگر هم قانع کننده نبود و به صحن آمد، به داوري افکار عمومي در مجلس و در ميان مردم گذاشته مي شود.

بدین معنی که پس از يک هفته، چنانچه هنوز حداقل يک چهارم کل نمايندگان مجلس (که سؤال را امضاء نموده‏اند) از سؤال خود منصرف نشده باشند، رئيس مجلس موظف است که در اولين جلسه سؤال آنان را قرائت و فوراً براى رئيس جمهور ارسال کند. اين سؤال ظرف 48 ساعت تکثير و در دسترس نمايندگان قرار مى‏گيرد.

از آن پس رئيس جمهور موظف است ظرف مدت يک ماه از تاريخ دريافت سؤال در جلسه علنى مجلس حضور يابد و به سؤال مطروحه نمايندگان پاسخ بگويد، مگر با عذر موجه با تشخيص مجلس شوراى اسلامى. مدت طرح سؤال از طرف نماينده منتخب سؤال‏کنندگان حداکثر 15 دقيقه و مدت پاسخ رئيس جمهور حداکثر يک ساعت خواهد بود.

مجموع اين قوانين یعنی اصل 88 قانون اساسی و مواد 196 و 197 آئین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی را که بررسی می کنیم، متوجه این نکته می شویم که سئوال از رئيس جمهور صرفاً براي ارائه پاسخ به نمايندگان در صحن علني مجلس است و هيچ راي گيري اي هم در پايان سخنان رئیس جمهور و پاسخگویی او به نمایندگان مجلس انجام نمی شود. اين در حالي است که در پايان اظهارات وزرا در مجلس، نمايندگان در خصوص قانع کننده بودن پاسخ هاي او راي گيري مي کنند و هر سه پاسخي که اقناعي نباشد، وزير را در معرض استيضاح قرار مي دهد.

نکته ای که در خصوص سئوال از رئیس جمهور وجود دارد، این است که این اقدام نشان دهنده توان نظارتی نمایندگان و مجلس بر دولت است و اینکه اگر رئیس جمهور به هر دلیلی نتواند بخشی از مشکلات جامعه آنطور که مورد انتظار مردم و وکلای شان در مجلس است را بر طرف کنند، آنگاه پارلمان با اختیاراتی که قانون به او داده این اجازه را خواهد داشت که از قدرت نظارتی خود بهره گرفت و حتی رئیس جمهور را برای پاسخ به سئوالات مطروحه به صحن علنی مجلس بکشاند.

«محمود احمدی‌نژاد» رئیس دولت های نهم و دهم برای اولین بار در تاریخ جمهوری اسلامی از سوی نمایندگان مجلس شورای اسلامی مورد سئوال گرفت، اگرچه سئوال از او که جدی ترین دنبال کننده اش «علی مطهری» نایب رئیس فعلی مجلس بود، ابتدا با مقاومت های زیادی همراه شد و برخی حامیان احمدی نژاد در این راه تلاش زیادی کردند تا سئوال از رئیس جمهور منتفی شود، اما بالاخره در تاریخ ۲۴ اسفند ۱۳۹۰ برای اولین بار در تاریخ جمهوری اسلامی بود که نمایندگان مجلس از رئیس‌جمهور سؤال کردند.

طرح ۷۹ تن از نمایندگان برای سؤال از رئیس جمهورشامل سؤالاتی درباره 10 مورد از اقدامات دولت و تصمیمات احمدی‌نژاد بود. اقتصاد و مترو، مجلس، یازده روز خانه نشینی احمدی‌نژاد، حجاب اسلامی، مکتب ایرانی و … از مهترین محورهای سئوال از «محمود احمدی نژاد» بود. اما او در سخنانی که با شوخی همراه بود، پس از طرح سؤالات توسط مطهری، در سخنانی گفت که طبق قانون اساسی، سؤال از وزیران و رئیس جمهوری حق مجلس است و افزود: «بنابراین، اتفاق ویژه‌ای نیافتاده، جمعی از نمایندگان سؤالاتی را مطرح کردند و بنده هم می‌خواهم پاسخ دهم.»

او در پایان سخنانش به شوخی گفت که به «سؤالات امتحانی» نمایندگان که خوب هم طراحی نشده بود، به طور کامل پاسخ داده و حتی مطالب اضافه هم گفته‌است و اگر نمایندگان به او «نمره‌ای کمتر از ۲۰ بدهند، بی‌معرفتی و نامردی» کرده‌اند. احمدی‌نژاد با اظهار اینکه سخنرانی علی مطهری به جای پانزده دقیقه، بیست دقیقه به طول انجامید، گفت که در نتیجه، مجلس باید به او هم به جای یک ساعت، یک ساعت و بیست دقیقه وقت بدهد، اما با توجه به واکنش نمایندگان، گفت: «بالاخره ساعت شما با ساعت ما فرق می‌کند، مجلس است دیگر! سه دقیقه وقت می‌گیرند، و یازده دقیقه صحبت می‌کنند، اشکال ندارد.» گروهی از نمایندگان مجلس پس از پایان سخنان آقای احمدی‌نژاد و خروج او از مجلس، با دادن تذکرهای آئین‌نامه‌ای و تذکر قانون اساسی به پاسخ‌ها و لحن سخنان او اعتراض کردند.

حالا چندی است که بحث طرح سئوال از رئیس دولت دوازدهم بار دیگر در دستور کار مجلس شورای اسلامی قرار گرفته است. سرنوشتی که برای احمدی نژاد رقم خورد اینبار در انتظار روحانی است. اگرچه در راه سئوال از رئیس جمهور بارهم موانعی وجود دارد، اما گفته می شود که نمایندگان به طور جدی پیگر طرح سئوال از رئیس جمهور هستند و می خواهند «حسن روحانی» را برای پاسخگویی به پارلمان بکشانند.

جالب است که گفته می شود عمده 90 امضاء کننده طرح سئوال از رئیس جمهور اعضای اصلاح طلب فراکسیون امید هستند و تلاش دارند تا روحانی را برای پاسخگویی در خصوص سئوالات شان به مجلس بکشانند. موضوعی که گفته می شود تا کنون با موافقت هیات رئیسه مجلس همراه نشده و اجازه اعلام وصول طرح سئوال از رئیس جمهور دادهه نشده است.

«بهروز نعمتي» سخنگوی هیات رئیسه مجلس امروز نیز گفته که نمایندگان امضاء کننده طرح سئوال از رئیس جمهور به شدت پیگیر اعلام وصول این طرح هستند و در هیات رئیسه نیز گفت و گوهایی پیرامون این موضوع صورت گرفته است. از طرفی شنیده شده که برخی امضاء کنندگان طرح سئوال از رئیس جمهور عنوان کرده اند که در صورت ادامه مقاومت هیات رئیسه مجلس در مقابل طرح سئوال از رئیس جمهور و عدم اعلام وصول آن از هیات رئیسه نزد کمیسیون اصل نودم شکایت خواهند کرد.

بدون شک انجام لابی از سوی نمایندگان حامی دولت و تدبیر کنندگان در هیات رئیسه مجلس برای جلوگیری از هر گونه رویکرد تقابلی و ایجاد مشکل در کشور رویکردی است ممکن است در هر دولتی دنبال و پیگیری شود؛ اما اینکه عده ای تلاش کنند تا مجلس و نمایندگان نتوانند از ابزار نظارتی خود بهره ببرند که از جمله آن سئوال از رئیس جمهور و وزیران است، قطعا چیزی جز حاشیه به دنبال نخواهد داشت و از طرفی باعث عدم پاسخگویی دولت و تضعیف جایگاه پارلمان خواهد شد./تابناک